TOERCLUB DE KAMPIOEN

Dat kan een uitstekende keuze zijn! Bijvoorbeeld omdat uw budget beperkt is, omdat het u niet kan schelen of u wel of niet op het allernieuwste (en duurste) materiaal rijdt, of gewoon omdat u wilt beginnen met toer- of racefietsen, het u (dus) duizelt van alle kretologie en u eerst eens wilt kijken of het iets voor u is. Redenen genoeg dus, maar ... voorkom een miskoop!
Zorg eerst dat u weet wat er in het algemeen van belang is bij de aanschaf van een racefiets, nieuw of gebruikt. Kijk daarvoor op onze pagina Racefiets kopen.
Want nieuw of niet: ook bij de aanschaf van een tweedehands racefiets is het belangrijk dat u weet wat u met die fiets wilt en aan welke eisen uw toekomstige fiets dus moet voldoen.
En dat u het belang weet van juiste maten en materialen.
Besteed bij de aankoop niet uw gehele budget aan de fiets zelf, maar houd ook rekening met de aanschaf van kleding, het vervangen van versleten onderdelen en ook, als u niet al te onhandig bent, met de aankoop van wat gereedschap.
En weet u niet zeker wat de betekenis van bepaalde woorden is, raadpleeg dan ons Wieler Woordenboek. 

Algemeen
Alleen al op internet worden vele duizenden tweedehands racefietsen aangeboden. En ook de wielerspeciaalzaken en de gewone fietsenmakers bij u in de buurt hebben continue een aardige voorraad staan. En valt dat laatste een keertje tegen dan bezoekt u gewoon nog een paar andere winkels. Een brede oriëntatie kost misschien wat meer tijd, maar vergroot de kans dat u met een fiets naar uw zin thuiskomt.
Gezien het enorme aanbod hoeft u niet direct genoegen te nemen met een mindere uitvoering dan u in gedachten had.
Zo'n verouderde racefiets met de derailleurhendels op de onderste framebuis heeft nauwelijks meer enige waarde, maar kan natuurlijk nog een prima basis kan vormen voor uw fietsplezier. Zodra u echter vervangende onderdelen voor dit soort fietsen nodig heeft, blijken die soms erg moeilijk te vinden. 

Aankoop tweedehands racefiets
Zoals wij op onze pagina Racefiets kopen al schreven, is de maatvoering veruit het belangrijkste element bij de keuze van de juiste fiets. Neem bij uw zoektocht dus altijd een rolmaat mee. En meet dan niet alleen de hoogte, maar ook de lengte van het frame. Een iets te kleine fiets kunt u weliswaar een beetje aanpassen door middel van een andere stuurpen en een langere zadelpen, maar ideaal is anders.
En wees verstandig: laat u eerst opmeten door de vakman en ga dan gewapend met de meetresultaten op zoek naar uw toekomstige rijwiel.
Nadat u heeft vastgesteld dat het frame de voor u juiste maat heeft (anders kunt u uw tijd direct al beter besteden) doorlopen we stap voor stap een aankoopkeuring.

Frame
Ga op een paar meter afstand staan en bekijk eerst eens in grote lijnen naar het geheel. Valt u iets op of ziet de fiets er op het eerste gezicht goed uit?
Controleer vervolgens de uitlijning. Dat kunt u ingewikkeld doen met touwtjes en dergelijke, maar het gaat het snelst door simpelweg te proberen met losse handen te fietsen.
Rijdt de fiets dan niet rechtuit dan is er iets krom of zijn de wielen niet goed.
Gaat het rijden met losse handen zonder problemen dan is de kans groot dat het frame gewoon recht is.
Controleer de fiets op deuken en beschadigingen, bijvoorbeeld in de bovenbuis achter de aansluiting op de balhoofdbuis en op de plek waar het stuur tegenaan kan klappen, scheurtjes in verbindingen, rimpels in de lak (vooral op het verbindingspunt van balhoofd en onderbuis), scheurtjes rond de bevestiging van de bidonhouders.
Zijn de staande en de liggende achtervork beide nog recht en staan ze beide in één lijn met de rest van het frame?
Controleer de achtervorken achter de kettingbladen en bij de padden op scheuren.
Staat het derailleuroor nog recht, zitten er elders krassen of gaten in de lak?
Verwijder eventueel aanwezig tape om te zien wat er achter zit. Als de eigenaar daar bezwaar tegen heeft dan is er kennelijk iets te verbergen. Laat die problemen dan maar aan een ander over.
Heeft de fiets een carbonframe met krassen of gaten? Begin er dan niet aan. Weliswaar kan een carbonframe in beginsel prima gerepareerd worden (zie o.a. het blad Fiets van januari 2010), maar bespaar uzelf de ellende daarvan en zoek een ander exemplaar.
Informatie over het onderhoud van frame, voor- en achtervork vindt u op de pagina Onderhoud frame en vorken.

Balhoofd
Knijp de voorrem stevig dicht en probeer de fiets naar voren en naar achteren te rijden.
Zodra de voorvork en/of het stuur dan ook maar iets ten opzichte van het frame beweegt, is er sprake van speling.
Til de fiets op aan het frame en houdt de fiets beurtelings schuin naar de ene en naar de andere kant zodat de voorvork met het voorwiel naar links en naar rechts draait. Dat moet soepel gaan, zonder dat u onregelmatigheden voelt of ziet. Zo niet: dan is het balhoofd te strak afgesteld.
Til de fiets iets op aan het stuur en laat de fiets van 5 à 10 cm hoogte stuiteren op de goed opgepompte voorband. U mag dan geen rammeltjes horen, anders heeft het balhoofd speling. 
Informatie over het onderhoud van het balhoofd vindt u op de pagina Onderhoud balhoofd.

Stuur
Controleer het stuur op schuurplekken. Op de uiteinden is dat alleen lelijk, maar niet gevaarlijk. Maar beschadigingen op de rest van het stuur kunnen op een ernstige beschadiging duiden. Is het stuurlint nog heel of is daarmee het wegdek getest? Zijn de stuurdoppen (dat zijn de doppen in de uiteinden van het stuur) aanwezig? Als deze afwezig zijn, geeft dit te denken over (het gebrek aan) de zorg van de vorige eigenaar.
Overigens: het fietsen zonder stuurdoppen is - letterlijk - levensgevaarlijk. Bij een aanrijding of val kan het stuur in uw bovenbeen slaan en een slagaderlijke bloeding veroorzaken.
Een aluminium stuurpen kan vastroesten als deze niet minimaal eenmaal per jaar werd ingevet. Dus: even de klembout losdraaien en controleren.
Zitten er knikken of diepe groeven in het stuur of in de stuurpen, bijvoorbeeld (bij een modern balhoofd) op de plek waar het stuur in de stuurpen klemt of (bij een traditioneel balhoofd) bij de klemming in het frame? Zo ja, dan dient het stuur c.q. de stuurpen te worden vervangen. 
Informatie over het onderhoud van het stuur en bijvoorbeeld het verwisselen van een stuurlint leest u op de pagina Onderhoud stuur.

Voorvork
Controleer de uitlijning van de voorvork. Haal het wiel uit de vork en bevestig het weer. Gaat dit soepel of staan de remblokjes nu scheef op de velg?
Kijk van bovenaf op de voorvork naar de voornaaf. Staan de vorkkroon en de voornaaf evenwijdig aan elkaar?
Staan, van opzij gezien, de vorkscheden in lijn met balhoofdbuis?
De lijn door het balhoofd dient recht door het eerste stuk van de voorvork te gaan. Vertoont de vork een knik naar achteren of rimpels, dan duidt dit mogelijk op een aanrijding.
Zijn er andere beschadigingen in of aan de voorvork te zien?
Heeft de fiets een voorvork van carbon met krassen of gaten? Dan dient deze direct vervangen te worden.

Wielen en banden
Controleer de beide wielen zowel in de fiets als los.
Zijn de assen nog recht? Zo niet: vervangen!
Hebben de wielen een zijdelingse of hoogteslag, dan moeten ze worden gericht. 
Hebben de assen speling op de lagers (kunt u het wiel als het in de fiets zit zijdelings heen en weer bewegen)? Dan dienen deze te worden afgesteld, zie onze pagina Onderhoud wielen.
Til de fiets op aan het stuur en geef het voorwiel een forse slinger. Als het goed is, hoort u het lager niet of nauwelijks. Een versleten lager hoort u kraken of schuren.
Zijn de velgen recht en onbeschadigd?
Controleer ook de velgflanken, deze dienen recht en vlak te zijn, anders heeft u straks problemen met remmen!
Controleer de spaken. Zijn deze allemaal van identieke dikte en fabrikaat? Een ratjetoe aan spaken is geen koopaanbeveling. Zijn spaakgaten in de velgen uitgelubberd of ingescheurd: vervangen die velg!
Als een band schuurplekken vertoon, kan dit betekenen dat de remblokjes niet goed staan afgesteld. Een versleten loopvlak is duidelijk, maar banden kunnen ook verouderen. Het rubber kan aangetast worden door droogtescheuren en het kan keihard worden. Dat laatste is levensgevaarlijk op nat wegdek.
Informatie over het onderhoud en repareren en vervangen van banden staat op de pagina Onderhoud banden.

Pedalen
Enige slijtage aan de onderzijde van een pedaal is niet uitzonderlijk. Iedereen gaat wel eens iets te plat door de bocht.
Draai de pedalen even rond op de pedaalas. Hoort u geluid dan is de lagering versleten en daar valt doorgaans niets aan te repareren, simpelweg omdat de fabrikant/leverancier geen losse onderdelen verkoopt maar liever een nieuwe set pedalen. Een set goede nieuwe pedalen heeft u vanaf ± € 40,00.

Crankstel
Bij een valpartij kan de fiets op een pedaal landen en kan de crank makkelijk naar binnen worden gedrukt. Of dat gebeurd is, voelt u vrijwel direct als u op de fiets rijdt.
Ook kan, in plaats van de crank, de pedaalas verbuigen. Dat fietst niet lekker en levert al snel knieblessures op.
Zijn de kettingbladen (dat zijn die grote getande wielen waar de ketting over loopt) nog recht?
Zijn er tanden beschadigd of afgebroken? Vervangen!
De voorbladen moeten worden vervangen als de tanden spits worden. Vanwege het grotere aantal tanden gaan de kettingbladen (vóór) langer mee dan de tandkransjes (achter): zo'n twee à drie kettingen. Tenminste ... als de ketting op tijd wordt vervangen! Trouwens: we hebben een aparte pagina gewijd aan een goede, weloverwogen keuze tussen een klassiek dubbel crankstel, een triple een compact of Di2.

Overigens: op een (race)fiets zitten géén tandwielen!
Een tandwiel is namelijk een van tanden voorzien wiel dat tezamen met een ander tandwiel een overbrenging vormt. Een kettingwiel is een van tanden voorzien wiel dat tezamen met de ketting en een ander kettingwiel een overbrenging vormt. De aanduiding "tandwiel" is dan ook een volstrekt onjuiste benaming voor o.a. kettingbladen, tandkransjes en derailleurwieltjes. 

Trapas 
Controleer de trapas op speling. Zet daartoe de cranks in verticale positie, plaats één hand op de crank die in de bovenste positie staat en plaats de andere hand op de zitbuis van het frame. Probeer nu of u de crank naar de zitbuis toe en er vanaf kunt bewegen.
Is dat het geval dan is er speling. Datzelfde geldt indien het ronddraaien van de cranks stroef, niet gelijkmatig of met een schurend geluid gepaard gaat.
De trapas moet dan opnieuw afgesteld, schoongemaakt en/of gesmeerd worden en dat is een prachtig werkje voor de fietsenmaker.
Meer over het onderhouden en vervangen van pedalen, crankstel en trapas kunt u lezen op de pagina Onderhoud trapstel.

Ketting en cassette
De cassette is de benaming voor complete set tandkransjes op de achteras.
Is de ketting schoon of laat de eigenaar zien dat onderhoud niet zijn hobby is?
De levensduur van een ketting is namelijk sterk afhankelijk van het gebruik, de weersomstandigheden en vooral van ... het onderhoud.
Beweeg alle schakels om te controleren of ze nog allemaal soepel kunnen draaien.
We zullen u hier de technische uiteenzetting besparen, maar neem van ons aan dat een ketting door slijtage langer wordt.
En een versleten ketting grijpt niet meer met alle schakels aan op de tandkransjes van de cassette, omdat die tandkransjes nu eenmaal niet meegroeien met de langer geworden ketting!
Er zijn diverse methoden om de slijtage van een ketting te meten en de één is nog omslachtiger en onnauwkeuriger dan de andere. Maak het u daarom gemakkelijk en koop (of leen) een zogenaamd kaliber. Dat is een simpel metalen plaatje dat u met één kant in de ketting steekt. Blijft de andere kant op de ketting staan dan is die ketting nog goed, zakt de andere kant tussen de schakels in dan dient de ketting vervangen te worden.
Koopt u zo'n kaliber, ook wel kettingslijtagemeter genoemd, van bijvoorbeeld Shimano bij een onderdelenverzendhuis in Noord-Holland dan bent u inclusief verzendkosten zomaar € 63,70 lichter. Nog duurder dan dit adres hebben we nog niet gevonden! Maar uw fietsenmaker verkoopt ze ook van bijvoorbeeld BBB en die kosten maar €7,95 (prijzen januari 2010).
Als de ketting erg versleten is, is de kans groot dat de tandkransjes achter ook aan vervanging toe zijn. Dat is zeker het geval indien:
- de tandjes spits zijn in plaats van afgestompt,
- het trapstel niet meer soepel draait tijdens het fietsen,
- de ketting tijdens het fietsen overslaat,
- de ketting niet meer op een specifiek tandkransje wil pakken, en
- zodra de ketting 5 mm of meer van het voorblad kan worden opgetild.
Het is dus van belang dat de relatief goedkopere ketting wordt vervangen vóórdat deze de duurdere kettingwielen voor of achter beschadigd.
Overigens: het vervangen van de ketting en de cassette kunt u uitstekend zelf doen, bijvoorbeeld met behulp van onze pagina Onderhoud ketting en kettingwielen.
En als u toch de cassette vervangt dan kunt u desgewenst ook de verzetten nog aanpassen aan uw eigen wensen. Weliswaar kent elke groep haar eigen beperkingen, maar de diverse (theoretische) mogelijkheden vindt u op onze pagina Verzettentabellen.

Derailleurs
Zet de fiets in een standaard met het achterwiel van de grond. Of laat de verkoper als standaard fungeren. Draai het pedaal zodat ketting en achterwiel de nodige snelheid krijgen en schakel nu beide derailleurs (niet gelijktijdig!) op en neer.
Gaat dat schakelen soepel en met weinig geluid? Prima.
De ketting dient bij het schakelen achter keurig steeds één kransje verder te gaan. Blijft de ketting op hetzelfde kransje of verspringt hij er meer dan één, dan moet de derailleur opnieuw worden afgesteld. Dat kunt u zelf met behulp van onze pagina Onderhoud derailleurs.
Loopt de ketting vóór soepel van het ene op het andere kettingblad? En worden achter het grootste en kleinste tandkransje nog bereikt? Zo niet, dan moet het bereik opnieuw worden ingesteld. Ook geen probleem.
Als de voorderailleur zó slecht staat afgesteld dat de ketting daar aanloopt, kan de kooi (deels) zijn doorgesleten.
Na veel gebruik gaan derailleurs speling vertonen op de scharnieren, terwijl ze bij weinig gebruik vast gaan zitten. Het eerste verhelpt u met vervanging, het tweede met demontage en smeren.
Bekijk ook de toestand van de derailleurwieltjes en wacht niet te lang met vervangen. Voor ± € 11,00 kunt u klaar zijn. 

Remmen
Controleer het profiel op de remblokjes, dat moet minimaal 1 mm zijn. Versleten remblokjes zijn levensgevaarlijk zijn, vooral (maar niet alleen) bij slecht weer. Bovendien zijn versleten remblokjes slecht voor de velgen van de fiets.
Controleer of bij het aantrekken van de rem de blokjes gelijktijdig aangrijpen op de velgen of ze vlak en op het midden van de velgrand liggen. Afstellen is niet moeilijk, en het vervangen van de blokjes al evenmin. Zie onze pagina Onderhoud remmen.
Inspecteer de remhoeven op beschadigingen en scheurtjes.
Zijn de schroefjes in de kabelafstelling nog soepel draaibaar?
Controleer ten slotte of de kabelloop van de remkabels nog correct is.
De voorrem kan verbogen zijn doordat deze bij een ongeval tegen het frame is geklapt. 

Zadel
Is het mogelijk het zadel ten opzichte van de zadelpen te draaien? Is het mogelijk om de punt van het zadel omhoog of omlaag te bewegen? Zo ja: dan moeten de betreffende boutjes zover worden aangedraaid dat er geen speling meer is. Datzelfde geldt indien de bout/bouten is/zijn uitgerekt, verbogen of er op andere wijze beschadigd uitziet/uitzien.
Een aluminium zadelpen kan vastroesten als deze niet minimaal eenmaal per jaar werd ingevet. Dus: even de klembout losdraaien en controleren.
Controleer het zadel zelf op eventuele scheuren of barsten, die kunnen duiden op een valpartij. Kleine beschadigingen komen van het tegen een muur plaatsen van de fiets.
Een ooit (door een ongeval?) verbogen zadelpen wordt ovaal en zal niet meer dieper in het frame kunnen. Vervangen voordat 'ie breekt!
En ja hoor, ook over het onderhoud van zadel en zadelpen kunnen we u nog veel meer vertellen. Kijk maar op Onderhoud zadel en zadelpen.

Koop geen gestolen fiets
Bij aankoop van een tweedehands fiets in een winkel kunt u er vrijwel zeker van zijn dat het niet om een gestolen fiets gaat. Ook bij een tweedehands fiets zult u doorgaans keurig een factuur krijgen met daarop de gegevens inclusief frame- of chipnummer of andere identificatie van uw nieuwe aanwinst.
Koopt u een fiets van een particulier, bijvoorbeeld via internet, vraag dan altijd om de originele aankoopnota. Of vraag om het frame- en/of chipnummer en controleer of de fiets als gestolen staat geregistreerd. Is dat het geval, dan bent u als u de fiets koopt strafbaar wegens heling. U krijgt dan een boete en een strafblad. En terecht!
U kunt namelijk zelf controleren of een fiets als gestolen geregistreerd staat. Dit kan op het fietsdiefstalregister van het RDW (Rijksdienst voor het Wegverkeer). U kunt zoeken op chipnummer of op framenummer en merk.
Veel nieuwere fietsen hebben een framenummer en barcode onder het frame staan. Als dit geheel of gedeeltelijk verwijderd is, is de fiets niet identificeerbaar en dat geeft te denken!
In het fietsdiefstalregister worden alleen de aangiften van fietsdiefstal geregistreerd die voorzien zijn van merk en frame- of chipnummer en die sinds 1 januari 2008 bij de politie zijn gedaan. Alle politiekorpsen zijn aangesloten op het register. Iedereen kan in het register nagaan of een fiets als gestolen staat geregistreerd maar alleen de politie kan gestolen fietsen registeren.

Beviel de informatie? Beveel de pagina (of onze website!) dan ook eens aan op een fietsforum. Bijvoorbeeld op fiets.nl. Dan hebben anderen er wellicht ook iets aan!

Auteursrechten e.d.