TOERCLUB DE KAMPIOEN

Het schoonhouden en het regelmatig onderhouden van de racefiets maakt het rijden veiliger, het zorgt ervoor dat de diverse onderdelen veel langer meegaan en ... het ziet er nog veel beter uit ook.

Bij de opzet van de hierna volgende pagina's is gekozen voor de behandeling per (fiets)onderdeel en dus niet per uitvoeringsfrequentie. Wel is op de pagina "Onderhoud, schema" een overzicht opgenomen van de diverse onderhoudswerkzaamheden en de frequentie waarmee deze in de regel dienen te worden uitgevoerd.

Enkele waarschuwingen vooraf
In dit onderdeel van onze website is een aantal handleidingen te vinden voor verrichtingen die nogal wat ervaring vereisen. Het zelf (kunnen) onderhouden van de fiets is erg leuk en handig en u spaart bovendien de kosten voor de fietsenmaker uit, maar het onderhoud moet natuurlijk wel verantwoord gebeuren zodat de fiets ook veilig te gebruiken is. Lees daarom eerst de hele handleiding door.
Twijfelt u of u in staat bent de betreffende handelingen goed en veilig uit te voeren, wees dan verstandig en breng de fiets naar uw fietsenmaker! Datzelfde geldt uiteraard ook wanneer u al doende in de problemen zou komen.  

Heeft U de fiets geheel of gedeeltelijk uit elkaar gehad?
Controleer dan na het weer in elkaar zetten altijd even of alle onderdelen juist en stevig bevestigd zijn, voordat U weer een tocht gaat maken.
Controleer vooral of remmen en versnellingen goed werken en of de wielen goed vast en recht in het frame zitten.  

Ondanks de grote zorgvuldigheid en nauwkeurigheid bij het samenstellen en publiceren van het materiaal, kan de informatie incorrect en/of incompleet zijn. In geen enkel geval zijn Toerclub De Kampioen en/of de Webmeesters aansprakelijk voor schade ontstaan uit het direct of indirect gebruik van het materiaal van deze website.

Onderhoud algemeen
Plaats de fiets in een droge en goed geventileerde ruimte, om roestvorming te voorkomen. Om de banden te sparen kunt u de racefiets ook ophangen.  
Gebruik bij het monteren van zadelpen, stuurpen, pedalen etc. vet (of nog beter: speciale montage-pasta) om te verhinderen dat deze te vast komen te zitten.  

Gereedschap
Naast gereedschap voor onderweg (overzicht in bewerking) is het handig om thuis het volgende gereedschap en materiaal te hebben dat u nodig heeft als u uw fiets wilt repareren of poetsen.
Pomp: met een handpompje of een "normale"fietspomp krijgt u nooit genoeg lucht in de banden. Daarvoor heeft u een staande (hogedruk)pomp nodig, met drukmeter;
Steek- en/of ringsleutels: nodig om verschillende bouten en moeren los en vast te krijgen; N.B. een Bahcosleutel lijkt handig, maar heeft in de praktijk vaak te veel speling waardoor uw materiaal beschadigd.
Freewheel- & kransafnemer: hiermee kunt u de kettingwielen van het achterwiel halen, om ze te verwisselen/poetsen. Een freewheel-afnemer is de sleutel waarmee u de kransjes kunt losdraaien, een kransafnemer, ook wel kettingzweep genoemd, is een soort staaf met een stuk ketting eraan, waarmee u de kettingwielen kunt tegenhouden;
Kettingpons: om de ketting af te nemen;
Kettingspray/-vet: na het ontvetten en schoonmaken moet de ketting weer goed worden ingevet. Wacht na het invetten een nachtje zodat het vet in de ketting kan trekken en verwijder dan met een doek het overtollige vet.
(Kogellager-)Vet: diverse onderdelen van de fiets moeten licht worden ingevet, zodat ze soepel werken en niet kraken. Pedaalsleutel: voor het los- en vastdraaien van de pedalen. Een dunne 15mm steeksleutel pas meestal ook.
Poetsmateriaal: een niet-pluizende doek, ontvetter (bijv. wasbenzine), tandwielborsteltje, een borstel of apparaatje om de ketting mee te reinigen.

Poetsen algemeen
Wat heeft u nodig?
Reparatiestandaard: niet beslist noodzakelijk, maar wel erg handig omdat u altijd wel een hand tekort komt;
Eventueel rubberen handschoenen voor de smerigste taakjes; handschoenen uit de ziekenzorg en verpleging zijn daarvoor ook prima geschikt!
Emmer met handwarm water en wat zeep (bijv. autoshampoo), eventueel een slang;
Borstels (diverse maten),
Niet-pluizende doeken en sponzen;
Kettingontvetter;
Kettingreinigingsapparaatje;
Smeermiddelen voor ketting, kettingwielen en overige draaiende onderdelen;  

Gebruik nóóit agressieve reinigingsmiddelen! Zelfs gewoon afwasmiddel is eigenlijk al te agressief.
Gebruik nóóit een hogedrukspuit: de hoge druk kan water diep in de fiets persen, zodat het vitale onderdelen kan aantasten.  

Wanneer u over gepekelde wegen of paden hebt gefietst dan is het beslist noodzakelijk dat u uw fiets direct helemaal met schoon water afspoelt en daarna droog maakt. Pekel is namelijk absoluut funest voor uw fiets.
Ook wanneer uw fiets "alleen maar" gewoon smerig geworden is van uw rit dan werkt het uiteindelijk veel sneller wanneer u de fiets direct afspuit en droog maakt in plaats van dat later nog eens te gaan doen nadat het vuil op de fiets is opgedroogd.

De wasbeurt

Vul een emmer met warm water en doe er wat autowasmiddel in, dit bevat vaak wat was waardoor het frame langer blijft glanzen. Gebruik géén afwasmiddel, dat kan te agressief zijn. Neem een spons, een zachte borstel en een tuinslang bij de hand. Geen hogedrukreiniger gebruiken, want daarmee spuit u het vet uit de lagers en verf en stickers van het frame!
Spuit uw fiets met de tuinslang met een milde straal goed nat zodat het stof en het niet-vastzittend vuil wordt weggespoeld. Richt de straal niet op de lagers, en spuit bij voorkeur niet te hard in het midden van de naven en pedalen.
Verwijder met behulp van het warme water, de spons en de borstel het resterende vuil. Vergeet daarbij de moeilijk bereikbare plekken niet, zoals de onderkant van het bracket en de hoek tussen balhoofd en onderbuis. Dit soort plaatsen wordt vlug vergeten waardoor corrosie kan optreden en het frame in extreme gevallen kan breken. Verwijder met behulp van de borstel ook het vuil dat tussen de remmen en de remblokjes zit.
Met de borstel kunt u het vuil van de velg verwijderen, want een vuile velg zorgt er niet alleen voor dat de velg zelf vlugger slijt, ook de remblokjes zullen dat doen.

Spuit de fiets nu nogmaals af. Neem een pedaal in de hand en draai daarmee met hoge snelheid het kettingwiel en de ketting achteruit. Daarmee vliegt het meeste water uit de ketting. Geef vervolgens elk van de beide pedalen een aantal tikken waardoor deze om hun eigen as draaien en het water uit de pedalen vliegt.

Droog de fiets nu af met een zachte doek.

Desgewenst kunt u het frame en de vorken extra laten glanzen door deze onderdelen een paar keer per jaar te behandelen met een poetsmiddel voor auto’s. Maar smeer dat spul niet op de velgen! Die gaan er wel mooi van glimmen, maar de werking van uw remmen daalt naar nul!

Vergeet na de wasbeurt niet om de ketting en overige bewegende onderdelen (remmen, derailleurs, kabels enzovoort) opnieuw te smeren. Zie daarvoor de aanwijzingen elders op deze website. U zult versteld staan hoe snel de ketting roest wanneer u dat smeren een keer achterwege laat! 

Volgorde van reiniging
Gaat u de fiets een keer echt goed schoonmaken, zorg om te beginnen dat de standaard waarin de fiets wordt geklemd schoon is (om krassen op het frame te voorkomen). Begin vervolgens met de meest smerige onderdelen, in onderstaande volgorde:
1.   Ketting & kettingwielen
2.   Derailleurs
3.   Wielen (velg, naaf, spaken)
4.   Remmen
5.   Zadel
6.   Frame 
De details van het schoonmaken vindt u per onderdeel elders op deze website.

Na het schoonmaken van de fiets zijn uw handen meestal erg smerig. Een goed middel om handen weer schoon te krijgen is speciale garagezeep met fijne zandkorreltjes. Maar wat ook erg goed werkt, is een beetje waspoeder of vloeibaar wasmiddel. Gebruik daarna handcrème, aangezien eerdergenoemde producten sterk ontvetten.

Auteursrechten e.d.